ممکن است بارها از طرف دوستان یا آشنایانتان دعوت به یک کوهنوردی یا پیاده روی در ارتفاعات بالا شوید. قاعدتا اگر عاشق هیجان و ورزش باشید این پیشنهاد را قبول می کنید و با او راهی کوه ها می شوید. به ارتفاعات بالا صعود می کنید و خوش می گذرانید. پس از چند روز اما متوجه برخی علائم می شوید که ممکن است باعث شود حال شما بد شود و احساس مریضی کنید. در واقع شما به بیماری کوه گرفتگی دچار شده اید. اگر نمی دانید کوه گرفتگی چیست ، باید بگویم که این مطلب مخصوص شماست. مخصوصا اگر برای اولین بار می خواهید به کوهنوردی یا پیاده روی در ارتفاعات بالا بپردازید مهم است تا بدانید کوه گرفتگی چیست و چه علائمی دارد! تا آخر این مطلب با ما همراه باشید.
کوه گرفتگی چیست ؟
بیماری کوه گرفتگی گروهی از علائم است که می تواند در صورت پیاده روی یا صعود سریع به ارتفاعات بالا ظاهر شود. فشار هوایی که شما را احاطه کرده است فشار بارومتریک نامیده می شود. وقتی به ارتفاعات بالا می روید، این فشار کاهش می یابد و اکسیژن کمتری موجود می شود. اگر در مکانی زندگی می کنید که در ارتفاعات متوسطی قرار دارد، مثلا در شهر های کوهستانی زندگی می کنید به فشار هوا عادت می کنید. اما اگر به مکانی در ارتفاع بیشتر از آنچه زندگی میکنید سفر کنید بدن شما متوجه تغییر ناگهانی فشار هوا می شود و برای عادت کردن به این فشار، به زمان نیاز دارید. هر زمان که از ارتفاع هشت هزار پا بالاتر بروید ممکن است در معرض بیماری کوه گرفتگی قرار بگیرید.
انواع بیماری کوه گرفتگی
کوه گرفتگی در سه نوع متفاوت وجود دارد که عبارتند از:
کوه گرفتگی ساده
این نوع بیماری خفیف ترین نوع کوه گرفتگی است و بسیار شایع است. علائم آن شامل خماری، سرگیجه، سردرد، دردهای عضلانی و حالت تهوع می شود.
کوه گرفتگی خطرناک
نوع دوم این کوه گرفتگی یا ارتفاع زدگی خطرناک است و حتی ممکن است که زندگی فرد را تهدید کند. در این نوع بیماری مایعی در ریه های فرد تجمع پیدا می کند و باید فرد به سرعت به بیمارستان مراجعه کند.
کوه گرفتگی حاد
شدید ترین و حادترین نوع این بیماری نوع سوم کوه گرفتگی است که زمانی اتفاق می افتد که مایعی در مغز جمع می شود. این نوع کوه گرفتگی خطرناک ترین و حادترین است که زندگی فرد را تهدید می کند و باید فورا تحت مراقبت های پزشکی قرار گیرد.
علائمی که ممکن است داشته باشید:
- سردرد
- سرگیجه
- حالت تهوع
- استفراغ
- خستگی و از دست دادن انرژی
- تنگی نفس
- مشکلات خواب
- از دست دادن اشتها
علائم افراد معمولا در عرض ۱۲ الی ۲۴ ساعت پس از رسیدن به ارتفاعات بالا ظاهر می شوند و سپس بدن شما با تغییر ارتفاع در یک الی دو روز بهبود می یابد. یعنی اگر به نوع خفیف و ساده ارتفاع زدگی مبتلا شوید، با رفتن به ارتفاعات پایین تر و استراحت خیلی زود بهبود می یابید. اگر به حالت متوسط تری از ارتفاع زدگی یا کوه گرفتگی مبتلا شوید، علائم شما ممکن است شدیدتر شود و با دارو های بدون نسخه بهبود نمی یابد و با گذشت زمان بجای اینکه احساس بهتر یا سلامتی داشته باشید، احساس بدتری خواهید داشت. تنگی نفس و خستگی مفرط ممکن است شما را اذیت کند. همچنین علائم دیگری همچون از دست دادن هماهنگی هنگام راه رفتن و مشکل در راه رفتن، سردرد بسیار شدید و سفت شدن سینه هم در شما ظاهر می شود.
اگر به شکل شدید تر یا همان حاد تر مبتلا شوید ممکن است علائم شدید تر دیگری داشته باشید که شامل گیجی، تنگی نفس حتی در حالت استراحت، ناتوانی در راه رفتن، سرفه ای که یک ماده کف دار سفید یا صورتی تولید کند و حتی کما می شود.
چه کسانی به این بیماری مبتلا می شوند؟
در سطر های بالایی متوجه شدید که کوه گرفتگی چیست ، اما شاید برای شما سوال پیش بیاید که چه کسانی به آن مبتلا می شوند؟ هرکسی می تواند دچار ارتفاع زدگی یا کوه گرفتگی شود مهم نیست که چقدر جوان، سالم یا حتی ورزشکار حرفه ای باشید در همه حالت می توانید به آن دچار شوید. در واقع هرچقدر فعالیت بدنی شما در ارتفاعات بالا بیشتر باشد، همانقدر امکان ابتلا به بیماری کوه گرفتگی افزایش پیدا می‌کند. شانس شما برای ابتلا به بیماری کوه گرفتگی به چند چیز بستگی دارد که عبارت است از:
- سرعت بالا
- حرکت سریع به ارتفاعات بالا
- خواب
- سن (جوانان بیشتر از افراد دیگر دچار ارتفاع زدگی می شوند)
- سابقه بیماری (اینکه آیا بیماری زمینه ای دارید یا خیر)
داشتن بیماری های خاص مانند دیابت یا بیماری های ریوی به طور خودکار احتمال ابتلا به کوه گرفتگی را افزایش نمی دهد. اما ژن های شما می توانند در توانایی بدن شما در تحمل ارتفاعات بالا نقش داشته باشند.
چگونه به درمان کوه گرفتگی بپردازیم؟
اگر طی یک یا دو روز پس از تغییر ارتفاع دچار سردرد و حداقل یکی از علائم دیگر مرتبط با کوه گرفتگی دچار شوید، اگر علائم شدید تر شود به مراقبت پزشکی احتیاج دارید. پزشک شما ممکن است که با یک گوشی پزشکی به قفسه سینه شما گوش دهد، یا از اشعه ایکس برای سی تی اسکن قفسه سینه یا مغز برای یافتن مایعات استفاده کند. آگاهی از علائم بیماری کوه گرفتگی به شما کمک می کند تا در مراحل اولیه درمان مراجعه کنید. اگر دچار ارتفاع زدگی حاد شدید، باید بلافاصله به ارتفاع پایین بروید. در واقع این ارتفاع از چهار هزار پا پایین تر باشد. شما باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید و ممکن است لازم باشد به بیمارستان بروید. اگر دچار ارتفاع زدگی حاد شدید ممکن است به یک استروئید به نام دگزامتازون نیاز داشته باشید. اما اگر دچار ارتفاع زدگی متوسط شدید ممکن است به اکسیژن مکمل نیاز پیدا کنید و همچنین به دارو های کمتری احتیاج داشته باشید.
راه های جلوگیری از کوه گرفتگی
بهترین راهی که می توانید شانس ابتلا به کوه گرفتگی را کاهش دهید سازگاری است. این بدان معناست که به بدن خود اجازه می دهید تا هنگام حرکت به ارتفاعات به آرامی به تغییر فشار هوا عادت کند. اگر می خواهید به ارتفاعات بالا بروید، حرکت آهسته یا پیاده روی آهسته به ریه ها کمک می کند تا هوای بیشتری را از طریق تنفس های عمیق تر دریافت کنید و به گلبول های قرمز خون شما اجازه می دهد اکسیژن را به نقاط مختلف بدن منتقل کنند.
برخی از راهکاری های اساسی که باید بدانید:
سفر خود را از زیر ده هزار پا شروع کنید اگر مجبور به پرواز یا رانندگی در مکانی با ارتفاع بالا هستید حداقل یک روز قبل از رفتن، به جایی که ارتفاع کمی دارد بروید. اگر پیاده روی می کنید به یاد داشته باشید با هر هزارپا حرکت، یک روز کامل را به خود استراحت بدهید. بالا بروید و کم بخوابید! اگر مجبور هستید در طول روز بیش از هزار پا صعود کنید مطمئن شوید که برای خواب به ارتفاع پایین تری برمی گردید.
روزانه سه الی چهار لیتر آب بنوشید و مطمئن شوید که حدود هفتاد درصد کالری شما از کربوهیدرات تامین شود. از تنباکو، سیگار و مشروبات الکلی دوری کنید و هنگام صعود به هیچ وجه آنها را مصرف نکنید. برای کسب اطلاعات بیشتر و خرید تجهیزات کوهنوردی می توانید به سایت دوبیسل مراجعه کنید.
