اصول کوهپیمایی
کوه پيمايي، فعاليتي پر طرفدار در سراسر جهان است.
ازجمله جذابيت ها وا نگيزه هاي موجود در اين رشته از فعاليت ها تامين سلامت، شادابي، ارتباطبا طبيعت، انگيزه هاي اجتماعي و در نهايت لذت كشف و ماجراجويي است.کوه پيمايي به معناي راه پيمايي در کوه است و با کوه نوردي تفاوت دارد.پيمايش مسيرهاي کوهستاني، بدون استفاده از ابزارهاي فني کوه نوردي ودرگير شدن با مسيرهاي سنگي و يخي را کوه پيمايي مي نامند.کو هپيمايي مسئولانه و سازگار با محيط زيست را ترويج کنيماصل بر این است که به سلامت ما و محیط کوهستان آسیبی نرسد.
برنامه ریزی
هرگز تنها به کوهستان نرويد، تعداد اعضای يک گروه مناسب حداقل سه نفراست. همه اعضاي گروه نيز بايد از مسير و برنامه پيش رو شناخت و آگاهيداشته باشند. برنامه کوه پيمايي بايد متناسب با تجربه، تجهيزات، مهارت و آمادگي جسمانيهمه ی افراد گروه برنامه ريزي شود. آگاهی از وضع هوا بسيار مهم است، زماني که پيش بيني هواي ناپايدارياعلام شود، اصل بر تعويق برنامه به زمان ديگري است. وضعيت هوا به ويژهدر کوهستان بسيار متغير است، پس اگر با شرايطي بر خلاف پيش بيني هاروبرو شديد فورا اقدام به بازگشت کنيد. تيم شما بايد همواره آمادگي، زمان وتجهيزات لازم براي مواجهه با هواي خراب را داشته باشد.
همواره اطلاعات خود را درباره ي منطقه و مسير برنامه هاي کوه پيمايي، کاملو نکات ويژه را يادداشت کنيد. اصل بازگشت را در برنامه ریزی و اجرا رعایت کنید.» قبل از ساعت 14 اقدام به بازگشت می کنیم « شخص با مسئوليتي را در جريان برنامه خود بگذاريد، بگوييد از چه مسيري وبا چه کسي مي رويد و طبق برنامه کي باز خواهيد گشت. زماني که بازگشتيدبه او اطلاع دهيد، همچنين اگر تاخير خواهيد داشت يا دچار مشکل شديد اورا در جريان بگذاريد. در هر برنامه تجربيات جدیدی کسب مي شود، دفترچه يادداشت و مداد همراهداشته باشید و نکات ويژه، خلاصه برنامه، زمانبندي و … را يادداشت کنيد.گام برداشتن و تنفس درست در کوه پیمایی مهم است.گام های شما باید کوتاه، آهسته و پیوسته باشد.تنفس منظم و ارادی، انجام دم از بینی و بازدم از دهان است.
مسیریابی
نقشه خواني و مسيريابي، از مهارت هاي پايه اي است که کوه نوردان بايد آن رابراي کوهستان GPS بياموزند. نقشه و ابزار بهره گيري از آن مانند قطب نما وشمال تهران نيز کاربرد دارند، زيرا با اينکه در نقاطي از مسيرهاي اصلي، تابلويا ميله هايي براي راهنمايي نصب شده است و مسيرها حتي در زمستان به علتتردد زياد، کاملا مشخص است، اما در شرايط خاص )تاريکي، طوفان، مه، بارشتازه، روزهاي وسط هفته و … ( نامشخص مي شوند و خطر بهمن، سقوط ازپرتگاه، لغزيدن، گم شدن و … افزايش مي يابد.هرگز از مسيرهاي اصلي خارج نشويد و زمان لازم را براي مسير بازگشت در نظربگيريد. مسير کو هپيمايي نبايد پر شيب، سنگي و در کنار پرتگاه باشد.هرگز ندوید
مواد غذایی و نوشیدنی
مواد غذايي بايد شامل پروتئين ها، چربي ها و کربوهيدرات ها به نسبت 4:1:1باشد. مقداري از مواد غذايي را براي شرايط اضطراري نگهداري کنيد.
پروتئين ها مانند گوشت، سویا، پنیر، تخم مرغ، شیرخشک و … چربی ها مانند پنیر، شکلات، ماهی و … کربوهیدرات ها مانند شکر، برنج، ماکارونی، شیرینی، میوه خشک و … آب؛ بدن آب زيادي در کو هپيمايي از دست مي دهد، يک فرد 70 کيلوييحداقل 2 ليتر آب در روز نياز دارد، آب کافي و مورد نياز را از منزل ببريد.همراه داشتن يک فلاسک کوچک آب گرم، به ویژه در کو هپيمايي زمستانيبسيار ارزشمند است. يک نوشيدني گرم جدا از اينکه لذت بخش است، ممکناست حياتي شود. از مصرف الکل و مخمرات الکلي در کوهستان براي گرم شدن، اکيدا پرهيزکنيد، زيرا الکل خون را رقيق می کند و گرماي کاذب آن باعث می شود کهگرماي داخلي بدن به سطح پوست رانده و تخليه شود.
در نتیجه بدن خيليسريع سرد میشود که اين می تواند شروع يک سرمازدگي)هايپوترمي( خطرناکباشد. مصرف الکل همچنین باعث از دست رفتن تعادل و هوشياري مي شود وحوادث ناگواري را در پي خواهد داشت. مصرف آب ميوه و شربت، به دليل از دست رفتن املاح و آب فراوان از بدن درپودر « کوه پیمایی ضروري است. شربت مناسب برای مثال می تواند ترکيبي ازو … باشد. » نمک، شکر، آب « يا ترکيب » آب ليمو و آب ،ORSمواد غذایی سبک، خشک، بدون نیاز به گرم کردن روی شعله، سبزیجات ومیوه های خشک و … برای کوه پیمایی مناسب هستند.از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی مصنوعی و شیمیایی پرهیز کنیم.برای آمادگی جسمانی می توانیم در طول هفته 3جلسه، فعالیت هایی مانند نرمش،حرکات کششی و ورزش های هوازی )دویدن، شنا، دوچرخه سواری( انجام دهیم.
تجهیزات لازم برای کوه پیمایی
کیف بقا که هر کوه پیما به راحتی می تواند جمع آوری کند، شاملق طب نما، پتوی نجات، چاقو، شمع، کبریت، مداد و کاغذ، کیسه های پلاستیکی،قرص های الکل جامد، سوزن و نخ، و وسایل کمک های اولیه و … است. پوشاک مناسب کوهستان شامل سه لایه است. لایه اول )زیرین( از جنسفیلیس )پلی پروپیلن یا پلی استر یا …( با این ویژگی که گرمای بدن را حفظکرده، دیر خیس و زود خشک می شود. لایه دوم )میانی( نیز می تواند از جنسفیلیس ضخیم، که نوعی از آن ضد باد نیز بوده، سبک و راحت است، دیر خیسو زود خشک می شود. لایه سوم )بیرونی( باید ضد باد، ضد آب و با قابلیت تنفسباشد و حتما کلاه متصل نیز داشته باشد، استفاده از پوشاک بیرونی به رنگ هایقرمز، فسفری، نارنجی و زرد در کوهستان مزایای زیادی دارد. جوراب، دستکش و کلاه مناسب، ضخیم از جنس فیلیس و یا پشم است.در زمان خرید پوشاک، موارد مهمی مانند وزن، گرما، قابلیتتنفس، زمان لازم برای خشک شدن و اندازه بودن را بررسی کنید.دو لایه لباس سبک و نازک بسیار بهتر و گرمتر از یک لایه لباسضخیم و سنگین است.
کفش کوه پيمايي بايد ساق دار، سبک، راحت و از جنس چرم باشد. زيره آنضخيم، با انعطاف کم و داراي اصطکاک باشد، همچنين گرم و ضد آب بودنآن ضروري است. گتر مکمل يک کفش کوه پيمايي است و از نفوذ برف به داخل کفشج لوگيري کرده و همچنين مانع خيس و کثيف شدن کفش و شلوارمي شود. کوله تاثير زيادي بر سلامت و راحتي شما دارد. کوله 40 ليتري براي برنامهکوه پيمايي ي کروزه مناسب است. شما بايد تمام وسايل مورد نياز را همراهببريد و داخل کوله به نحوي مناسب بچينيد. چراغ پيشاني کوچک با همراه داشتن باطري اضافه ضروري است. باتوم يک وسيله بسيار اساسي براي کوه پيمايي است، ضمن کاهش فشار برزانوها و ستون فقرات موجب مصرف کمتر انرژي کوه پيما مي شود، همچنين بهحفظ تعادل شما کمک م يکند. عينک آفتابي و کرم ضد آفتاب نیز ضروري هستند، در هواي آفتابی برايعکس ها از گلریز فرمانی محافظت بهتر، از کلاه آفتابي نيز بهره بگيريد.