اخیراً افراد زیادی مشتاق اطلاعات بیشتر درباره کوهنوردی هستند و سوالاتی در ذهن دارند، سؤالاتی کلی مانند «چطور می‌توانم به کوهنوردی بروم؟» یا سؤالات اختصاصی‌تری مانند «قصد رفتن به کوه‌های یخی را دارم، این کوه‌ها چقدر خطرناک هستند؟» با توجه به فراوان بودن پست‌ها در رسانه‌های اجتماعی که باعث ایجاد شور و اشتیاق در مردم می‌شود، روزبه‌روز افراد بیشتری اشتیاق پیدا می‌کنند که ماجراجویی‌شان را فراتر از تبلیغات ساده سوق دهند؛ بنابراین، بهترین روش برای بهبود مهارت‌های کوهنوردی چیست؟
گام اول: از خانه بیرون بزنید
اگر دارای این شرایط هستید، شما احتمالاً برای تبدیل شدن به یک فرد علاقه‌مند به دشت و صحرا، شخص لایقی هستید. تاکنون چندین قله را فتح کرده‌اید. قبل خروج از منزل مسیرتان را به‌دقت چک می‌کنید. می‌دانید چگونه یک برنامه‌ی اضطراری تهیه کنید، قادر به خواندن نقشه توپوگرافی بوده (نقشه توپوگرافی Topographic map، نقشه‌ای است که برای نمایاندن ویژگی‌های فیزیکی سطح زمین به کار می‌رود) و در تهیه‌ی 10 تا از ضروری‌ترین لوازم کوهنوردی وارد هستید. با این حساب؛ شما اولین گام را پشت سر گذاشته‌اید.
به‌طورکلی؛ کوهنوردی یعنی پیاده روی در زمین‌های ناهموار و سخت، با کوله‌پشتی سنگین و خطرهای بسیاری که تهدیدتان می‌کنند؛ بنابراین اولین قدم برای شروع کوهنوردی، پیاده‌روی با کوله‌پشتی سنگین است. هیچ‌چیز به‌اندازه‌ی راهپیمایی با یک کوله‌پشتی سنگین شمارا برای تبدیل‌شدن به یک کوهنورد حرفه‌ای آماده نمی‌کند. این کار سطح تحمل شمارا در برابر سختی‌های مسیر افزایش داده و حس خستگی را تبدیل به نیروی محرک برای رسیدن به هدف می‌کند. مهارت‌های زندگی در چادر و پیاده‌روی با کوله‌پشتی سنگین به یک اندازه برای کوهنوردی مفید و ضروری هستند. عادت کردن به زندگی در چادر به‌دوراز هرگونه وسیله راحت نیز بسیار سودمند است. ممکن است یادگیری پخت‌وپز، تمیزکاری، خوابیدن و انجام سایر کارهای روزانه در شرایط سخت برای کسانی که عادت به انجامشان ندارند سخت باشد؛ و البته یادگیری هم‌زمان انجام این کارها و مهارت‌های کوهنوردی می‌تواند واقعاً دشوار باشد. برای آسان‌تر شدن کار، می‌توانید با اصول اولیه شروع کنید.
دست به سنگ شدن (یکی از حرکات کوهنوردی؛ بادست‌وپا بالا رفتن، صعود از صخره‌های شکسته و ساده که معمولاً در آن نیاز به استفاده از طناب نیست) یکی از رایج‌ترین حرکات پیاده‌روی در کوهستان، گام نهایی خوبی برای تمرین کوهنوردی است.
تمرین پیاده رودی در مسیرهای شیب‌داری که به قله ختم می‌شوند، باعث خواندن راحت‌تر نقشه، برنامه‌ریزی آسان مسیرها، انجام صحیح کارها هنگام راه رفتن روی صخره‌های شیب‌دار شده و سطح توانایی شمارا برای پیاده‌روی بیشتری در طول روز افزایش می‌دهد. این کار پایه و اساس کوهنوردی است؛ هرچه راحت‌تر بتوانید مسیرهای پیچیده و سخت را از میان صخره‌های کوتاه و بلند انتخاب کنید، راحت‌تر می‌توانید مسیرها را از میان تپه‌های یخ‌زده تشخیص دهید.
اما چگونه باید تشخیص دهیم که آمادگی انجام گام بعدی را داریم؟
در اینجا لیست کاملی از تجربیاتی که حتماً باید در ذهن داشته باشید را ذکر کرده‌ایم:
شما آماده‌ی شروع هستید اگر…
- تجربه بیش از هشت ساعت پیاده‌روی با یک کوله‌پشتی بزرگ دارید.
- روزی را تجربه کرده‌اید که هیچ‌چیز به‌خوبی پیش نرفته.
- گم شده‌اید
- خیس شده‌اید
- در سرمای شدید قرارگرفته‌اید
- تغییر سریع آب‌وهوا را بالای خط رویش درختان در ارتفاعات بالا تجربه کرده‌اید.
- در چندین قله که مجبور شده‌اید از دست‌هایتان استفاده کنید دست به سنگ شده اید و از مقاطعی عبور کرده‌اید که ممکن بود فاجعه‌بار باشند.
- حداقل دو سفر با کوله‌پشتی -که طولانی‌تر از یک آخر هفته باشند- رفته‌اید.
- آموخته‌اید که چگونه خارج از خانه سکونت کرده و چگونه مشکلات اساسی را حل کنید.
گام دوم: یک دوره آموزشی بگذرانید
صدها فیلم و کتاب آموزشی در شبکه‌های مجازی وجود دارند که می‌تواند بسیار مفید باشد، اما کتاب‌ها و فیلم‌ها نمی‌توانند بازخوردی کارآمد و فوری یا تجربه شخصی خود را برای کمک به شما در یادگیری موضوع فراهم کنند.
یک دوره کوهنوردی یک‌هفته‌ای بهترین راه برای به دست آوردن سریع مهارت‌های جدید است. مربی‌های مجرب آنچه باید بدانید را به‌خوبی به شما توضیح داده و اشتباهات اجتناب‌ناپذیری که همه مرتکب می‌شوند را با مهارت بالا تصحیح می‌کنند. ممکن است ابتدا وسوسه شوید که تمامی وسایل موردنیاز این کار را تهیه کنید، اما به یاد داشته باشید که علم و دانش تقریباً همیشه سرمایه‌گذاری بهتری نسبت وسایل جانبی است.
با این حساب، چه مهارت‌هایی را باید فرا بگیرید؟
در اینجا لیست مفیدی از 9 مهارت موردنیاز آورده شده است:
- مهارت‌های حفاظت از خود و داشتن سفری ایمن در آب‌وهوای برفی و زمین‌های یخی
- مهارت استفاده از کلنگ کوهنوردی، مهارت استفاده از کرامپون (کرامپون وسیله‌ای فلزی و دارای تیغه‌های بلند است که به زیر کفش بسته می‌شود و مناسب حرکت بر روی یخ می‌باشد)، مهارت حفاظت از خود در شرایط بحرانی، مهارت کارگاه زدن در برف و یخ، مهارت سفر به کوه‌های یخی، توانایی خواندن مورفولوژی (ریخت‌شناسی) شکاف‌های عمیق و یخچال‌های طبیعی، توانایی شناخت خطر در زمین‌های یخ‌زده، برنامه‌ریزی صحیح برای عبور از مسیرهای یخ‌زده، توانایی استفاده صحیح از طناب برای سفر به کوه‌های یخی، توانایی نجات خود از شکاف‌های عمیق و مهارت‌های کوهنوردی در ارتفاعات بالا
- پیمایش به اطراف، طراحی مسیرهای مؤثر، شناخت ابزارهای پیمایش ازجمله جی‌پی‌اس، قطب‌نما، ارتفاع‌سنج، نقشه‌های توپوگرافی، Google Earth، برش دادن (مثلث سازی)، جهت‌یابی از روی نقشه، مطابقت دهی جهت‌های روی نقشه و جهت‌یابی یک مکان خاص از روی نقشه بدون ابزارهای جهت‌یابی درحالی‌که از طناب آویزان هستید
- آشنایی با اتفاقات احتمالی و واکنش صحیح در مواقع اضطراری
- مهارت‌های نجات افراد
- مهارت محافظت از خود و داشتن سفری ایمن در صخره‌های سنگی مرتفع
- شناخت اصول طناب‌کشی، استراتژی‌های سنتی محافظت در برابر صخره و شناخت سنگ‌ها و ویژگی‌های کارگاه
- شناخت سیستم، حفاظت از خود و سایر تکنیک‌های فرود آمدن با طناب
بسیاری از باشگاه‌ها هستند که دوره‌هایی آموزشی با حداکثر ظرفیت و تخفیف برگزار می‌کنند، یا مربی‌هایی را برای دوره‌های درسی کوتاه‌مدت استخدام می کنند.
(در ایران، دوره های رسمی کارآموزی کوه پیمایی، کارآموزی سنگنوردی مقدماتی و پیشرفته، کارآموزی یخ و برف مقدماتی و پیشرفته، نقشه خوانی و کار با جی پی اس، هواشناسی کوهستان و… از جمله دوره های آموزشی هستند که طرح درس مصوب داشته و همه ساله توسط باشگاه های رسمی کوهنوردی برگزار شده و به شرکت کنندگان مدارک رسمی اعطا می شود)
و اما یک موضوع دیگر در مورد این دوره‌ها؛
این دوره‌ها شمارا برای کوهنوردی آماده نمی‌کنند، بلکه به شما کمک می‌کنند هنگام پیوستن به افراد باتجربه‌تر، مسئولیت کمتری داشته باشید.
گام سوم: هم‌سفر خود را پیدا کنید
این قسمت اغلب دشوارترین گام است. گذراندن دوره‌ها و کسب موفقیت در آن‌ها امور را بسیار آسان‌تر می‌کند، زیرا این امر نشانگر سطح صلاحیت شماست. گذراندن این دوره‌ها و کسب تجربه نشانگر تعهدی از آموزش دیدن و کسب مهارت‌های لازم است و این امر باعث گذراندن سفری آسان‌تر می‌شود.
گذراندن یک دوره‌ی آموزشی با دوستانتان، یکی دیگر از راه‌های بسیار خوب برای اطمینان از داشتن رفقایی ماجراجو است؛ اما به یاد داشته باشید، این دوره‌ها فقط مهارت واکنش نشان دادن را به شما می‌آموزند، ولی این تجربه را در اختیارتان قرار نمی‌دهند که بدانید چگونه عمل کنید؛ بنابراین، در صورت امکان افراد باتجربه‌ای را برای کوهنوردی انتخاب کنید. این افراد گنجینه‌ای باارزش از ماجراجویی‌ها و تجربیات مختلف دارند که می‌توانید از آن‌ها بهره‌مند شوید.
با این حساب، چگونه می‌توان مربی و هم‌سفر پیدا کرد؟
- عضو باشگاه شوید؛ در باشگاه، می‌توانید از دانش و دیدگاه‌های مختلف افراد بهره‌مند شوید.
- سرحال و مشتاق باشید؛ به الکس هولاند (صخره‌نوردی آمریکایی که بیشتر به خاطر صعودهای انفرادی آزادش از دیوارهای بزرگ شناخته می‌شود) در فیلم «خطی در سراسر آسمان» توجه کنید. او همواره انرژی مثبت به تیم می‌دهد. بسیاری از افراد مبتدی آهسته حرکت می‌کنند و سفر با آن‌ها ممکن است خسته‌کننده باشد. ولی اگر از آن دسته افرادی هستید که بقیه از وقت گذراندن با شما احساس خوبی پیدا می‌کنند و توانایی اینکه در شرایط سخت به تیم انرژی داده و همکارانتان را سرحال بیاورید را دارید، افراد باتجربه‌ی زیادی شمارا دعوت به کوهنوردی می‌کنند.
- مسئولیت‌پذیر باشید؛ تحقیقات را انجام دهید، مسیر را بلد باشید و به دیگران برای انجام وظایف کمپ و پیدا کردن مسیر اتکا نکنید.
- به افراد کمک کنید؛ از بقیه بخواهید بعضی کارها را برایتان انجام دهند، ممکن است «نه» بشنوید، ولی به‌هرحال درخواست کنید.
شما می توانید قسمت بعدی این مقاله را از اینجا مطالعه کنید.
تهیه شده توسط تیم ترجمه و تولید محتوای دوبیسل
جالب بود. لحن و رویکرد جذابی داشت مرسی.
[…] همچنین برخی از برنامه های سفر کوهستانی ممکن است مهارت های خاص کوهنوردی و تجهیزات بسیار سبکی را لازم داشته باشد. برای درک بهتر […]